ธุรกิจการเงินการธนาคารในทัศนะของพุทธศาสนา

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์คือเพื่อศึกษาบทบาทของผู้ควบคุมทุนในสมัยพุทธกาลที่มีต่อสังคม เพื่อศึกษาทัศนะของพุทธศาสนาที่มีต่อธุรกิจจากเงินการธนาคารในปัจจุบัน และเพื่อเสนอรูปแบบและหลักการดำเนินการทางการเงินแบบพุทธ ผู้ควบคุมทุนสมัยพุทธกาลคือพระเจ้าแผ่นดิน เศรษฐีและสมาคมพ่อค้า ผู้ควบคุมเหล่านี้มีบทบาทต่อสังคมในการช่วยเหลือผู้อ่อนแอกว่าในรูปของทานและหลักประกันของชีวิต ทั้งโดยการช่วยเหลือโดยอิสระและการประสานความร่วมมือกัน บทบาทดังกล่าวสอดคล้องกับอุดมคติของสังคมที่แสวงหาความหลุดพ้น ส่วนการดำเนินธุรกิจการเงินธนาคารในปัจจุบันที่ไม่สอดคล้องกับทัศนะของพุทธศาสนาคือ การจัดสรรทุนให้แก่กิจกรรมที่มีการเบียดเบียนชีวิต สติปัญญาและสิ่งแวดล้อมการบริโภคเพื่อความสบายอย่างเป็นหนี้ การเก็งกำไร และการไม่ตอบแทนแก่ผู้ให้ความพึ่งพาคือสังคมและรัฐ รูปแบบการดำเนินงานทางการเงินแบบพุทธคือ การปฏิบัติเกี่ยวกับเงินอย่างมีเกณฑ์จำกัด เกณฑ์ดังกล่าวคือ อวิหิงสา สมชีวิตา กตัญญูกตเวทิตาและทาน โดยรูปแบบการจัดสรรทุนสู่สังคมมีทั้งการให้กู้และการร่วมทุน นโยบายของธนาคารพาณิชย์แนวพุทธคือการมีสำนึกในความพึ่งพิงที่ตนได้รับจากสังคมและรัฐจึงตอบแทนกลับคืนในรูปของการไม่หากำไรสูงสุด แต่ใช้รูปแบบการดำเนินงานทางการเงินแบบพุทธ ซึ่งจะทำให้การจัดสรรทุนช่วยสร้างคุณค่าความดี ทำให้ความทุกข์ในสังคมลดลง และเกิดความมั่งคั่งแก่รัฐซึ่งจะช่วยกำจัดความยากจนในสังคมหรือในโลก เพราะการดำรงชีวิตทางเศรษฐกิจอย่างมีความพอเหมาะในการบริโภคและการใช้จ่ายคือจุดเริ่มต้นของการกระจายทรัพย์แบบพุทธ