แนวทางการอนุรักษ์หมู่บ้านมอญพระประแดง : กรณีศึกษาหมู่บ้านทรงคนอง

Abstract

หมู่บ้านทรงคนองเป็นหนึ่งในหมู่บ้านของชาวมอญในอำเภอพระประแดง เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยได้โปรดเกล้าฯให้อพยพชาวมอญเพื่อมาตั้งถิ่นฐานพร้อมกับการก่อสร้างเมืองนครเขื่อนขันธ์ อันเป็นเมืองหน้าด่านทางทะเลในปี พ.ศ. 2358 โดยหมู่บ้านทรงคนองเป็นหมู่บ้านที่ยังคงมีกลุ่มเรือนไทยมอญที่มีรูปแบบสถาปัตยกรรมและเป็นที่อยู่อาศัยของชาวไทยมอญที่มีเอกลักษณ์ชัดเจนที่สุดในอำเภอพระประแดง ดังนั้นจึงเป็นกลุ่มอาคารที่มีคุณค่าควรแก่การอนุรักษ์ไว้เป็นตัวอย่างของหมู่บ้านมอญในอำเภอพระประแดง งานวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอแนะแนวความคิดในการอนุรักษ์หมู่บ้านทรงคนองโดยเน้นด้านสถาปัตยกรรมและภาพรวมของหมู่บ้าน โดยเริ่มจากการศึกษา หลักการ ทฤษฎี แนวความคิดในการอนุรักษ์สถาปัตยกรรมและชุมชนพื้นถิ่น ประวัติศาสตร์ ความเป็นมาของอำเภอพระประแดงและชาวไทยมอญ และสำรวจสภาพปัจจุบันของหมู่บ้านทรงคนองซึ่งมีหมู่บ้านโรงเรือเป็นส่วนหนึ่งในปัจจุบัน จากนั้นนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ปัญหา คุณค่า ศักยภาพ ของพื้นที่ เพื่อสรุปเป็นแนวความคิดและแนวทางในการอนุรักษ์หมู่บ้านทรงคนอง ผลของการวิจัยพบว่า แนวทางที่เหมาะสมในการอนุรักษ์หมู่บ้านทรงคนอง คือ การอนุรักษ์เพื่อเป็นย่านที่อยู่อาศัยของคนมอญต่อไปและส่งเสริมคุณค่าด้านประวัติศาสตร์ของหมู่บ้านทรงคนอง พร้อมกับเชื่อมโยงหมู่บ้านกับสถานที่สำคัญในอำเภอพระประแดง โดยการเสนอแนวทางในการอนุรักษ์และปรับปรุงทางกายภาพ การควบคุมกิจกรรมและการก่อสร้างอาคาร การปรับปรุงสถาปัตยกรรม, ระบบการสัญจรและการเข้าถึง, ระบบสาธารณูปโภค, ระบบพื้นที่เปิดโล่ง, โครงการอนุรักษ์และปรับปรุงด้านกายภาพของชุมชน และแนวทางในการจัดการอนุรักษ์หมู่บ้านทรงคนอง