ปัญหาทางกฎหมายในกรณีระยะถอยร่น ความสูง พื้นที่ว่างของอาคารในเขตกรุงเทพมหานคร

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาถึงสภาพของปัญหา สาเหตุและหาแนวทางป้องกัน และแก้ไขปัญหาการฝ่าฝืนหลักเกณฑ์เกี่ยวกับระยะถอยร่น ความสูง และพื้นที่ว่างของอาคารในเขตกรุงเทพมหานคร ผลการศึกษาปรากฎว่าในเขตกรุงเทพมหานครมีการฝ่าฝืนก่อสร้างอาคารในบริเวณที่มีการกำหนดให้เป็นที่ว่างทางเดินหลังอาคารตึกแถวเป็นจำนวนมากประมาณ 500,000 กว่าหน่วย หรือ 1 ใน 3 ของอาคารทั้งหมดในเขตกรุงเทพมหานคร สาเหตุของการกระทำการฝ่าฝืนเกิดจากปัญหาเกี่ยวกับเจ้าพนักงานท้องถิ่นขาดความรับผิดชอบไม่กวดขันในการปฏิบัติหน้าที่ หรือละเลย หย่อนยานต่อหน้าที่ที่มีตามกฎหมาย ตลอดจนการปฏิบัติหน้าที่ไม่ชอบในรูปแบบต่าง ๆ รวมถึงการขาดความรู้ ทั้งทางทฤษฎีและปฏิบัติ และประสบการณ์เกี่ยวกับการบริหารบังคับเพื่อให้เป็นไปตามบทบัญญัติและเจตนารมณ์ของกฎหมายควบคุมอาคาร รวมทั้งสาเหตุที่สำคัญยิ่งซึ่งเกิดจากการกระทำ การก่อสร้าง ดัดแปลง ต่อเติมอาคารของเจ้าของอาคาร รวมทั้งบุคคลที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับงานก่อสร้างอาคารไม่ว่าจะเป็นผู้รับเหมาก่อสร้าง เจ้าของโครงการ สถาปนิก และ วิศวกร และผู้ลงทุนหรือเจ้าของโครงการด้วย รวมทั้งนโยบายที่ไม่ชัดเจนและความอ่อนแอของการบริหารกฎหมายดังกล่าวของผู้บริหารท้องถิ่น อีกทั้งจารีตประเพณี และสภาพของสังคมไทยซึ่งมีส่วนเกี่ยวกับการฝ่าฝืนหรือกระทำผิดกฎหมายดังกล่าว สำหรับการป้องกันและแก้ไขสภาพปัญหาในส่วนของเจ้าหน้าที่ของท้องถิ่น ในระดับนโยบายจะต้องมีการกำหนดนโยบายการบังคับใช้กฎหมายอย่างชัดเจน และจะต้องมีการอำนวยการให้เป็นตามนโยบายอย่างต่อเนื่อง และในระดับเจ้าหน้าที่ปฏิบัติการจะต้องมีการกำหนดแนวปฏิบัติในการกระทำการอย่างชัดเจน ตลอดจนมีการอบรมให้ความรู้เกี่ยวกฎหมาย ควบคุมอาคารอย่างเพียงพอกับเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน ส่วนในด้านของเจ้าของอาคารก็เช่นกันกรุงเทพมหานครต้องดำเนินการให้ความรู้ และทำความเข้าใจกับประชาชนเกี่ยวกับวัตถุประสงค์และประโยชน์ของกฎหมายควบคุมอาคาร สำหรับกรณีผู้เกี่ยวข้องกับการก่อสร้างอาคารควรดำเนินการให้มีการควบคุมการประกอบวิชาชีพผู้รับเหมาก่อสร้างและดำเนินคดีทางอาญา กับผู้รับเหมาก่อสร้างซึ่งกระทำการฝ่าฝืนกฎหมายด้วย ในส่วนของเจ้าของโครงการจะต้องดำเนินการตามกฎหมายควบคุมอาคารอย่างเคร่งครัดและรวดเร็ว ไม่ว่าการระงับการก่อสร้าง การสั่งรื้อถอน การลงโทษทางอาญา ซึ่งมาตรการเหล่านี้จะส่งผลกระทบอื่น ๆ กับเจ้าของโครงการอย่างยิ่ง สำหรับตึกแถวที่มีการฝ่าฝืนก่อสร้างอาคารในที่ว่างทางเดินหลังอาคารในขณะนี้ อาจดำเนินการแก้ไขด้วยแนวทางใดแนวหนึ่งดังต่อไปนี้ การบังคับซื้อที่ว่างทางเดินหลังอาคาร การเปลี่ยนหลักเกณฑ์ให้ตึกแถวสร้างได้เฉพาะพื้นที่ที่ติดกับทางสาธารณะ โดยไม่ต้องมีที่ว่างด้านหลังอาคารแล้ว การยกเลิกให้ตึกแถวต้องเว้นที่ว่างทางเดินหลังอาคาร การนิรโทษกรรมในบางกรณี และประการที่สำคัญที่สุดคือ ฝ่ายท้องถิ่นจะต้องให้ความสนใจ มีนโยบายที่เด่นชัด และปฏิบัติได้ การติดตามที่ปฏิบัติหน้าที่ของผู้ใต้บังคับบัญชาอย่างสม่ำเสมอ การอบรมและให้ความรู้ต่าง ๆ ให้แก่เจ้าหน้าที่ ประชาชน การปรับปรุงแก้ไขกฎหมายและข้อบัญญัติท้องถิ่นให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของสังคม เศรษฐกิจ และ เทคโนโลยีการก่อสร้าง การให้ขวัญกำลังใจตลอดจนรางวัลแก่เจ้าหน้าที่ปฏิบัติหน้าที่ดีหน้าที่ชอบ และทำการลงโทษแก่เจ้าหน้าที่ที่ละเลยทอดทิ้งหรือปฏิบัติหน้าที่โดยไม่ชอบด้วย ท้องถิ่นจะต้องหามาตรการป้องกันไม่ให้การทำผิดกฎหมายเกิดขึ้นอีกในอนาคตเท่าที่จะทำได้