การใช้สื่อเพื่อดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพ ของกรมอนามัย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการศึกษาในเรื่องการใช้สื่อรวมถึงปัญหา อุปสรรคและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการใช้สื่อในการดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพของกรมอนามัย ในช่วงปีงบประมาณ พ.ศ. 2540 โดยวิจัยข้อมูลจากเอกสาร การสัมภาษณ์เจาะลึกผู้บริหารและผู้รับผิดชอบ จากตัวอย่างสื่อทุกชนิด และจากการสนทนาอย่างไม่เป็นทางการกับบุคคลที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่า ผู้บริหารกรมอนามัยใช้สื่อเป็นยุทธศาสตร์สำคัญสำหรับสนับสนุนให้การดำเนินภารกิจต่าง ๆ ได้รับความสำเร็จ การใช้สื่อตามแนวทางส่งเสริมสุขภาพยังมีอยู่น้อย แต่กิจกรรมที่นำไปใช้ก็ได้รับความสำเร็จด้วยดี โดยทั่วไปมีการใช้สื่ออย่างหลากหลายโดยให้ความสำคัญต่อสื่อสิ่งพิมพ์มากกว่าสื่ออื่น แต่มีแนวโน้มว่ามีการใช้สื่อมวลชนและมีการจ้างเอกชนเข้ามาดำเนินการมากขึ้น สาเหตุที่การใช้สื่อดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพยังไม่แพร่หลายได้แก่แนวความคิดเรื่องส่งเสริมสุขภาพยังเป็นเรืองใหม่ ผู้ปฏิบัติ เห็นว่าความรู้ยังเป็นปัจจัยสำคัญต่อการมีพฤติกรรมอนามัยของประชาชนจึงใช้สื่อเพื่อให้ความรู้มากกว่า เมื่อพิจารณาในประเด็นสำคัญฃองการใช้สื่อ พบว่ากลยุทธ์การใช้สื่อแบบการกระจายข่าวสารอย่างกว้างขวาง (The Public Information Model) ยังเป็นกลยุทธหลักที่ใช้กันแพร่หลาย โดยมีแหล่งสารอยู่ที่หน่วยงานเจ้าของเรื่องในส่วนกลาง มีลักษณะของการวางแผนการผลิตสื่อมากกว่าการวางแผนการใช้สื่อ มีรูปแบบการนำเสนอเนื้อหาสารเป็นเชิงรับ (Passive) มากกว่าเชิงรุก (Active) และนำเสนอในรูปแบบที่สวยงามในเชิงบวกมากที่สุด การใช้สื่อมีลักษณะของการสื่อสารทางเดียวมากกว่า การสื่อสารสองทาง ความถี่และความต่อเนื่องของการใช้สื่อมวลชนยังมีน้อยและไม่สม่ำเสมอ และยังไม่ได้มีการประเมินผลการใช่สื่อ