การวิเคราะห์ความสูญเสียทางเศรษฐกิจอันเนื่องมาจากปัญหาเอดส์ ของจังหวัดพะเยา

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบและขนาดของความสูญเสียทางเศรษฐกิจอันเนื่อง มาจากปัญหาเอดส์ของจังหวัดพะเยาทั้งที่สามารถประเมินค่าได้และไม่สามารถประเมินค่าได้ วิเคราะห์ต้นทุนต่อหน่วย บริการของโรงพยาบาลพะเยา และวิเคราะห์หาสัดส่วนของความสูญเสียจากปัญหาเอดส์ต่อผลผลิตมวลรวมของจังหวัด พะเยา เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาโดยวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณในปี พ.ศ. 2541 การวิเคราะห์ความสูญเสียที่สามารถประเมินเป็นมูลค่าได้ ทำการวิเคราะห์โดยใช้หลักการวิเคราะห์ต้นทุน ซึ่งประกอบด้วย ต้นทุนทางตรงหรือต้นทุนที่เกิดขึ้นจริง และต้นทุนทางอ้อมหรือต้นทุนที่มองไม่เห็น ต้นทุนทางตรงจะประกอบด้วย ต้นทุนของระบบซึ่งเป็นต้นทุนที่สังคมต้องเสียเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์ และต้นทุนในการ รักษาพยาบาลผู้ป่วยเอดส์ทั้งการรักษาโดยเป็นผู้ป่วยในและการรักษาโดยเป็นผู้ป่วยนอก ซึ่งต้นทุนในการรักษาพยาบาล จะประกอบด้วย ต้นทุนที่โรงพยาบาลพะเยาเป็นผู้รับภาระหรือต้นทุนภายใน และต้นทุนที่ผู้ป่วยเอดส์และครอบครัวเป็น ผู้รับภาระหรือต้นทุนภายนอก ต้นทุนทางอ้อมคือ รายได้ในอนาคตที่ถูญเสียไปจากการเสียชีวิตก่อนเวลาอันควรของ ผู้ป่วยเอดส์ ส่วนการวิเคราะห์ความสูญเสียที่ไม่สามารถประเมินค่าได้ ทำการวิเคราะห์ข้อมูลจาก 2 ส่วนคือ ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ป่วยเอดส์และเจ้าหน้าที่ที่ทำงานในชุมชน และการรวบรวมแนวคิดจากงานวิจัยต่าง ๆ ผลการศึกษาพบว่าความสูญเสียที่สามารถประเมินค่าได้เฉพาะที่เกิดขึ้นจริงในกรณีที่อาคารมีอายุการใช้งาน 35 ปีมีค่าเท่ากับ 1,071,384,833 บาท คิดเป็น 5.88% ของผลผลิตรวมของจังหวัด โดย 97% เป็นต้นทุนในการรักษา และถ้ารวมต้นทุนทางอ้อมหรือต้นทุนที่ไม่ได้เกิดขึ้นจริงจะได้ความสูญเสียที่สามารถประเมินค่าได้มีเท่ากับ 1,644,426,814 บาท คิดเป็น 9.02 % ของผลผลิตรวมของจังหวัด นอกจากนั้นต้นทุนต่อรายต่อวันนอนของผู้ป่วยในมีค่า เท่ากับ 685.74 บาท และต้นทุนต่อรายของผู้ป่วยนอกเท่ากับ 239.37 บาท จากการศึกษาพบว่าความสูญเสียส่วนใหญ่เป็นความสูญเสียที่ไม่สามารถควบคุมขนาดของความสูญเสีย ได้ยกเว้นต้นทุนของระบบในการป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์ซึ่งมีสัดส่วนต่อต้นทุนรวมค่อนข้างต่ำ หากมีการเพิ่ม ประสิทธิภาพและทรัพยากรที่ใช้ในการดำเนินการป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์จะทำให้สามารถป้องกันประชากรส่วน หนึ่งไม่ให้ติดเชื้อเอดส์ได้ซึ่งจะทำให้องค์ประกอบอื่นซึ่งเป็นองค์ประกอบส่วนใหญ่ของความสูญเสียลดลงไปด้วย ทั้งนี้ เนื่องจากการวิเคราะห์ความสูญเสียที่สามารถประเมินค่าได้และความสูญเสียที่ไม่สามารถประเมินค่าได้พบว่าโรคเอดส์ ได้สร้างความสูญเสียทั้งต่อผู้ติดเชื้อ, ครอบครัว, ชุมชน, หน่วยธุรกิจ, ผู้บริโภค, รัฐบาล และสังคม