ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ที่โรงพยาบาลแม่และเด็ก ขอนแก่น

Abstract

ภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ จะเพิ่มอัตราปวออัตราตายของมารดาสูงขึ้น มีผลต่อทารกในครรภ์ทำให้คลอดก่อนกำหนด น้ำหนักแรกคลอดต่ำ และเพิ่มอัตราตายของทารกสูงขึ้น ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะทำการศึกษาหาความชุกและปัจจัยที่สัมพันธกับภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ ที่มาฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลแม่และเด็ก ขอนแก่น รวมทั้งตรวจหาโรคธาลัสซีเมียและความผิดปกติของฮีโมโกลบิล ตรวจอุจจาระเพื่อหาไข่พยาธิปากขอ และระดับ serum ferritin เพื่อนำข้อมูลที่ได้มาวางแผนในการป้องกันและควบคุมภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ ต่อไป การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา ณ จุดเวลาใดเวลาหนึ่ง ทำการศึกษาระหว่างเดือน กันยายน กง ธันวาคม พ.ศ. 2539 กลุ่มตัวอย่างเป็นหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลแม่และเด็ก ขอนแก่น จำนวน 459 คน เก็บข้อมูล โดยการสัมภาษณ์และตรวจเลือดเพื่อหาระดับฮีมา โตคริต หญิงตั้งครรภ์ที่มีระดับมาโตคริตต่ำกว่าร้อยละ 33 ทุกคน จะได้รับการตรวจ Completed Blood Count, Mean Corpuscular Volume, serum ferritin, Hb typing และ stool examination ต่อไป ผลการศึกษา พบความสุกของภาวะโลหิตจาง (Hct<33 %) ร้อยละ 20 โดยพบร่วมกับ Thalassemia/Abnormal hemoglobin ร้อยละ 44.6 (Hb E trait, Hb E disease, Hb H disease, Hb CS, B-thalassemia trait, AE Bart’s ร้อยละ 30.4,7.6,2.2,2.2 1.1 และ 1.1 ตามลำดับ) Iron Deficiency Anemia (serum ferritin <12 µg/dl ; ร้อยละ 13 Iron Deficiency Anemia ร่วมกับ Hb E trait ร้อยละ 12 Anemia R/O α - thalassemia 1 ร้อยละ 5.4 และ ไม่ทราบสาเหตุ ร้อยละ 25.0 ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะ โลหิตจางในหญิงตังครรภอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05)ได้แก่ อายุครรภ และที่อยู่อาศัย