การพัฒนาสูตรตำรับยาน้ำเชื่อมที่มีส่วนผสมของสารสกัดจากขี้เหล็ก

Abstract

สมุนไพรบางชนิดมีฤทธิ์กดประสาทส่วนกลาง ทำให้เกิดอาการเซื่องซึม แต่ส่วนใหญ่มีความเป็นพิษสูงเมื่อใช้ในคน พบว่าสมุนไพรทั้งหลายที่นำมาศึกษานั้น ใบ และดอกขี้เหล็กมีพิษน้อยที่สุด สาระสำคัญจากใบขี้เหล็กคือบาราคอล ซึ่งมีฤทธิ์กดระบบประสาทส่วนกลาง ช่วยให้นอนหลับได้ดี ในการศึกษานี้ใบขี้เหล็กได้รับการสกัดโดยใช้เอทานอลความเข้มข้นต่างๆ กัน พบว่าเอทานอลร้อยละ 15 ในน้ำสามารถสกัดแอนไฮโดรบาราคอลได้มากที่สุด ระหว่างใบแก่, ใบอ่อน และดอก ใบอ่อนมีปริมาณแอนไฮโดรบาราคอลสูงมากกว่าดอก และใบแก่ตามลำดับ ตำรับยาน้ำเชื่อมเตรียมโดยใช้สารสกัดจากขี้เหล็กในความเข้มข้นร้อยละ 7 โดยน้ำหนัก กลบรสขมและแต่งรสหวานโดยใช้น้ำเชื่อมโกโก้ปริมาณร้อยละ 65 ซอร์บิทอลร้อยละ 10 กลีเซอรีนร้อยละ 10 โดยน้ำหนักตำรับที่มีโพรพิล แกลเลท ร้อยละ 0.1 โดยน้ำหนักและตำรับที่มีบิวทิเลทเทด ไฮดรอกซีโทลูอีน ร้อยละ 0.02 โดยน้ำหนัก หลังจากผ่านฟริซ-ทอล์ ไซเคิล 6 รอบ มีความคงตัวทางเคมีดีกว่าตำรับอื่นๆ ทั้ง 2 ตำรับ เมื่อเก็บที่อุณหภูมิ 45 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพัทธ์ 75% เป็นเวลา 2 สัปดาห์ และเก็บที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลา 4 เดือนพบว่าทั้ง 2 ตำรับ ไม่มีความคงตัวทั้งทางกายภาพและทางเคมี แต่มีความคงตัวเมื่อเก็บที่อุณหภูมิ 4 องศาเซลเซียสเป็นเวลา 2 สัปดาห์ โดยมีปริมาณแอนไฮโดรบาราคอลคงเหลือในทั้ง 2 ตำรับ ร้อยละ 95 แต่อย่างไรก็ตามทั้ง 2 ตำรับเมื่อเก็บไว้ที่อุณหภูมิ 4 องศาเซลเซียส นาน 4 เดือน ปริมาณแอนไฮโดรบาราคอลจะลดลงเหลือเพียงร้อยละ 80 และทั้ง 2 ตำรับได้ผ่านมาตรฐานการทดสอบการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ เมื่อเก็บไว้ที่อุณหภูมิห้องและในตู้เย็นเป็นเวลา 4 เดือน