การศึกษาการดำเนินงานของธุรกิจลิสซิ่งในประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้เป็นการศึกษาถึงประวัติความเป็นมา ลักษณะ การจัดตั้ง การดำเนินงาน ปัญหาและข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นกับธุรกิจลิสซิ่งในประเทศไทย รวมถึงบทบาทของธุรกิจประเภทนี้ต่อสังคมส่วนรวมและผู้ที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้เพื่อให้ธุรกิจลิสซิ่งเป็นที่รู้จักแพร่หลายและเป็นประโยชน์แก่ผู้ประกอบการธุรกิจและอุตสาหกรรมโดยทั่วไป รวมทั้งต้องการให้ผู้เกี่ยวข้องได้เล็งเห็นบทบาทที่สำคัญของธุรกิจลิสซิ่งที่มีต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมภายในประเทศ เนื่องจากธุรกิจลิสซิ่งนับได้ว่าเป็นธุรกิจที่ค่อนข้างใหม่สำหรับประชาชนทั่วไปทั้งที่มีขึ้นในประเทศไทย ตั้งแต่ปี 2521 แล้วก็ตาม ธุรกิจลิสซิ่งที่ศึกษาการดำเนินงานในวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ทำการศึกษาค้นคว้าธุรกิจลิสซิ่งที่ทำหน้าที่ให้บริการทางด้านการเงินด้วยการทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างผู้ผลิตหรือผู้แทนจำหน่าย กับผู้ต้องการสินค้าด้านเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ที่นำมาใช้ในการประกอบธุรกิจเท่านั้น ไม่รวมถึงการให้เช่าโดยผู้ผลิตหรือผู้แทนจำหน่าย ธุรกิจลิสซิ่งเป็นธุรกิจที่ให้เช่าเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ในการประกอบธุรกิจ โดยผู้เช่าเป็นผู้เลือกเครื่องจักรอุปกรณ์และผู้แทนจำหน่ายตามต้องการ เป็นการให้เช่าระยะยาวที่ผู้เช่ามุ่งการใช้ประโยชน์มากกว่าการเป็นเจ้าของ เมื่อหมดสัญญาอาจเลือกที่จะเช่าหรือซื้อทรัพย์สินนั้นเลยก็ได้ บริษัทลิสซิ่งจะเป็นผู้ลงทุนในทรัพย์สินและเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ตลอดสัญญาการเช่า โดยผู้เช่าจะผ่อนชำระเป็นงวดในรูปของค่าเช่า ซึ่งค่าเช่านี้จะคำนวณจากต้นทุนของทรัพย์สินและผลตอบแทนที่บริษัทลิสซึ่งจะได้รับ ธุรกิจลิสซิ่งซึ่งเป็นธุรกิจที่ให้บริการทางด้านการเงิน ในประเทศไทยมีฐานะเป็นบริษัทพาณิชย์ที่เพียงแต่จดทะเบียนการจัดตั้งบริษัทกับกระทรวงพาณิชย์ก็สามารถดำเนินการได้ ปัจจุบันมีผู้จดทะเบียนกับกระทรวงพาณิชย์โดยใช้ชื่อว่าลิสซิ่งเป็นจำนวนมาก แต่มีเพียง 3 บริษัทที่ดำเนินการให้เช่าแบบลิสซิ่งอย่างแท้จริงมิใช่เพียงแต่ในนาม ข้อตกลงระหว่างบริษัทลิสซิ่งและผู้เช่าจะถูกจัดทำเป็นสัญญาเช่า ส่วนใหญ่อายุสัญญาการเช่าจะอยู่ระหว่าง 3 – 5 ปีและผู้เช่าต้องซื้อทรัพย์สินที่เช่านั้นเลยเมื่อหมดระยะเวลาเช่า ธุรกิจลิสซิ่งต้องพบกับปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงานหลายประการ นอกจากผู้ประกอบการธุรกิจและอุตสาหกรรมยังไม่รู้จักและเข้าใจถึงลักษณะการดำเนินงานของธุรกิจลิชซิ่งซึ่งรวมทั้งประโยชน์ที่จะได้รับจากการใช้บริการ และยังมีค่านิยมต่อการเป็นเจ้าของ อีกทั้งเคยชินกับการเช่าซื้อแล้ว ยังขาดการสนใจและสนับสนุนจากภาครัฐบาลด้วยยังไม่มีนโยบายที่แน่ชัดและกฎหมายเฉพาะที่จะควบคุมและส่งเสริม ทั้งที่ธุรกิจลิสซิ่งเป็นประโยชน์อย่างมากในการมีส่วนช่วยพัฒนาอุตสาหกรรมประเทศ ทำให้ไม่คล่องตัวในการดำเนินงานโดยเฉพาะปัญหาการถูกจัดเก็บภาษีซ้ำซ้อน จึงจำเป็นต้องผลักภาษีให้แก่ผู้เช่าโดยคิดรวมไว้ในค่าเช่าที่ผู้เช่าจะต้องชำระ เป็นผลให้ต้นทุนในการเช่าสูงขึ้นจึงเป็นอุปสรรคอย่างหนึ่งในการแข่งขันกับสถาบันการเงิน อย่างไรก็ตามจากการศึกษาชี้ให้เห็นว่า ผู้ประกอบธุรกิจและอุตสาหกรรมส่วนใหญ่มีความต้องการรู้รายละเอียดเกี่ยวกับธุรกิจลิสซิ่งและสนใจที่จะใช้บริการ แต่ภาวะเศรษฐกิจที่กำลังตกต่ำในปัจจุบันก็มีผลให้ธุรกิจลิสซิ่งขยายตัวในอัตราที่ลดลง เพราะต้องมีการพิจารณาผู้เช่าอย่างเข้มงวดขึ้น เนื่องจากผู้เช่าต้องประสบปัญหาในการดำเนินงาน ธุรกิจนี้จะขยายตัวมากยิ่งขึ้นถ้ามีการบริการที่ดีทันต่อความต้องการของผู้ใช้บริการและคิดผลตอบแทนในอัตราที่ไม่สูงนัก ตลอดจนการที่ทางการมีนโยบายและกฎหมายที่แน่ชัดในอันที่จะควบคุมและส่งเสริมก็ช่วยให้เกิดความมั่นใจแก่ผู้ดำเนินธุรกิจนี้และผู้ที่ต้องการเข้ามาลงทุน