การกระจายในแนวดิ่งและอาหารของอึ่งอ่างก้นขีด Kaloula mediolineata (Smith, 1917) ในอำเภอสามเงา จังหวัดตาก

Abstract

การศึกษาการกระจายในแนวดิ่งและอาหารของอึ่งอ่างก้นขีด Kaloula mediolineata (Smith, 1917) ที่ตำบลวังจันทร์ อำเภอสามเงา จังหวัดตาก ระหว่างเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2549 ถึงเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2550 พบว่าการกระจายในแนวดิ่งของอึ่งอ่างก้นขีดระหว่างเดือนที่ไม่มีฝนตก (เดือนธันวาคม พ.ศ. 2549 ถึงเดือนมีนาคม พ.ศ. 2550; ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 56.60 เซนติเมตร; N = 75) ลึกกว่าเดือนที่มีฝนตก (เดือนกรกฎาคมถึงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2549 และ เดือนเมษายนถึงเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2550; ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 31.59 เซนติเมตร; N = 140) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และอาศัยอยู่ในบริเวณดินชนิด Loamy sand เมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางกายภาพของดินกับการกระจายในแนวดิ่งของอึ่งอ่างก้นขีดพบว่าความชื้นของดินบริเวณผิวดิน (R = -0.298; p = 0.000) ความชื้นสัมพัทธ์ (R = -0.249; p = 0.000) และอุณหภูมิอากาศ (R = -0.213; p = 0.002) มีความสัมพันธ์ในเชิงลบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ การศึกษาอาหารในกระเพาะของอึ่งอ่างก้นขีดพบว่า ในช่วงเดือนที่มีฝนตกพบกระเพาะอาหารของอึ่งอ่างว่างเฉลี่ยร้อยละ 42.91 ในขณะที่ช่วงเดือนที่ไม่มีฝนตกไม่พบอาหารในกระเพาะอาหาร เมื่อวิเคราะห์ชนิดของอาหารที่ถูกกินพบว่ามี 3 กลุ่มหลักคือ กลุ่มมด (อันดับ Hymenoptera, วงศ์ Formicidae) กลุ่มปลวก (อันดับ Isoptera) และกลุ่มด้วง (อันดับ Coleoptera) และองค์ประกอบของอาหารในกระเพาะระหว่างอึ่งอ่างก้นขีดเพศผู้และเพศเมียพบว่าทั้ง 2 เพศกินอาหารเหมือนกัน (Simple Similarity Index มีค่าดัชนีของจำนวนตัวและปริมาตรอยู่ระหว่าง 0.91-0.99) และพบจำนวนตัวของเหยื่อในกระเพาะอาหารสอดคล้องกับเหยื่อที่พบในธรรมชาติอย่างมีนัยสำคัญ (tau = 0.469, p = 0.046) ดังนั้นสรุปได้ว่าอึ่งอ่างก้นขีดกินอาหารแบบไม่จำเพาะเจาะจง (Generalist predator) และออกหากินเฉพาะในช่วงเดือนที่มีฝนตก โดยกินอาหารหลักคือแมลงบนผิวดิน