การวิพากษ์แนวเรื่องเล่าในเพลงประกอบภาพยนตร์ไทย

Abstract

งานวิจัยชิ้นนี้เป็นการศึกษาเพลงประกอบภาพยนตร์ตามกรอบแนวคิดว่าทวิพากษ์ทางวาทศาสตร์ โดยใช้ลักษณะวาทวิพากษ์แนวเรื่องเล่า (Narrative Criticism) ในการตีความหมายการสื่อสารอารมณ์เพลง และรูปแบบแนวโน้มของเพลงประกอบภาพยนตร์ไทยที่รับรางวัลภาพยนต์แห่งชาติ (รางวัลสุวรรณหงส์) สาขารางวัลเพลงนำภาพยนตร์ยอดเยี่ยมที่จัดโดยสมาคมสมาพันธ์ภาพยนตร์แห่งชาติ ตั้งแต่ปี 2534-2549 รวมทั้งสิ้น 14 เพลง เพื่อให้ทราบถึงกลวิธีในการนำเสนอ อีกทั้งยังเป็นแนวทางในการสร้างสรรค์เพลงประกอบภาพยนตร์ให้มีคุณภาพ โดยใช้การวิเคราะห์ตามกรอบแนวคิดวาทวิพากษ์แนวเรื่องเล่าของวาทศาสตร์ และสนับสนุนผลการวิเคราะห์โดยการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ ผลการศึกษาพบว่า 1. เหตุการณ์ในเพลงประกอบภาพยตร์ที่จะได้รับรางวัลต้องเล่าเรื่องตามเหตุการณ์ หรือที่เรียยกว่า “แก่นของเรื่อง” และควรเป็นการเล่าเรื่องตามเหตุการณ์หลักทั้งหมด 2. เพลงประกอบภาพยนตร์ต้องสามารถเล่าแกนเรื่องได้ และต้องสื่อสารแก่นเรื่องไปยังผู้ฟัง ซึ่งควรเป็นการสื่อสารแก่นเรื่องทั้งหมดของภาพยนตร์ จะให้ผลที่ดีกว่าการนำเสนอเพียงบางส่วน 3. หากเพลงประกอบภาพยนตร์ที่ได้รับรางวัลต้องสามารถบอกเล่าเรื่องราวที่เกิดขึ้นกับตัวแสดงหลัก ซึ่งตัวแสดงหลักอาจเป็นผู้เล่าเรื่องเพียงคนเดียว หรือหลายคนก็ได้ 4. เพลงที่ถูกสร้างสรรค์ท่วงทำนอง เนื้อหา และเรียบเรียงน้ำหนักในการเล่าเรื่องให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน เปรียบเสมือนการย่อเรื่องสำคัญ และการหยิกยกไคลแมกซ์ของภาพยนตร์มาใส่ไว้ในเพลงประกอบภาพยนตร์ ทำให้ผู้ชมเกิดความรู้สึกร่วมและดิ่งลึกไปในการชมภาพยนตร์เรื่องนั้นได้ดียิ่งขึ้น