โครงการย้ายชุมชนเรือนแพริมแม่น้ำน่าน จังหวัดพิษณุโลก

Abstract

ชุมชนเรือนแพริมแม่น้ำน่าน ในเขตเทศบาลเมือง จังหวัดพิษณุโลก ในปัจจุบันมีจำนวนทั้งสิ้น 241 หลัง มีลักษณะเป็นชุมชนที่รุกล้ำลำน้ำสาธารณะ และมีสภาพทรุดโทรม นอกจากนี้ยังมีการทิ้งสิ่งปฏิกูลจากเรือนแพที่อยู่อาศัยลงในแม่น้ำน่าน ทำให้เกิดมลภาวะ รวมทั้งการบุกรุกพื้นที่ริมตลิ่งโดยการเข้าไปใช้พื้นที่ก่อให้เกิดสภาพที่ไม่เป็นระเบียบ จังหวัดพิษณุโลกจึงมีโครงการจัดหาที่อยู่อาศัยแห่งใหม่เพื่อเป็นการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนเรือนแพ รวมทั้งเป็นการแก้ไขปัญหามลภาวะของแม่น้ำน่านที่เกิดจากชุมชนเรือนแพ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันของการอยู่อาศัย ศึกษาปัญหาต่างๆ ของชุมชนเรือนแพ และศึกษาปัจจัยในการย้ายชุมชนเรือนแพ จากการศึกษาพบว่า มีผู้อยู่อาศัยในเรือนแพที่มีความต้องการและตัดสินใจย้ายไปอยู่อาศัยในพื้นที่โครงการริมคลองโคกช้าง จำนวน 65 หลัง คิดเป็นร้อยละ 36.11 และมีผู้อยู่อาศัยในเรือนแพที่ไม่มีความต้องการและตัดสินใจไม่ย้ายไปอยู่อาศัยในพื้นที่โครงการริมคลองโคกช้าง จำนวน 115 หลัง คิดเป็นร้อยละ 63.89 สำหรับปัจจัยสำคัญที่ทำให้ชาวชุมชนเรือนแพมีความต้องการย้าย ได้แก่ สาเหตุทางด้านกายภาพของเรือนแพ คือปัญหาการดูแลรักษาและซ่อมแซมลูกบวบเรือนแพ ความลำบากในการเคลื่อนย้ายเรือนแพตามระดับน้ำขึ้นน้ำลง และเรือนแพมีสภาพทรุดโทรม สาเหตุทางด้านเศรษฐกิจการเงินของผู้อยู่อาศัยในเรือนแพ คือปัญหาค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซมลูกบวบเรือนแพที่สูงขึ้น และผู้อยู่อาศัยมีรายได้เพียงพอกับค่าผ่อนบ้านของโครงการ สำหรับปัจจัยของโครงการริมคลองโคกช้าง คือ ความพอใจในแบบบ้าน ความเจริญของบริเวณโดยรอบ และความสะดวกในการเดินทางระหว่างโครงการถึงตัวเมืองพิษณุโลก สำหรับผู้อยู่อาศัยในเรือนแพกลุ่มที่ไม่มีความต้องการและตัดสินใจไม่ย้ายไปอยู่อาศัยในโครงการ มีแนวโน้มที่จะย้ายไปอยู่อาศัยในพื้นที่โครงการ โดยมีเหตุผลเหมือนกับผู้อยู่อาศัยในเรือนแพกลุ่มที่มีความต้องการและตัดสินใจย้ายที่อยู่อาศัย ข้อสรุป โครงการย้ายชุมชนเรือนแพริมแม่น้ำน่าน จังหวัดพิษณุโลก มีสาเหตุทางด้านกายภาพของเรือนแพสาเหตุทางด้านกายภาพของโครงการริมคลองโคกช้าง เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผู้อยู่อาศัยในเรือนแพมีความต้องการย้ายที่อยู่อาศัย และโครงการมีหน่วยงานของสำนักงานพัฒนาชุมชนเมืองที่ให้สินเชื่อเพื่อที่อยู่อาศัย เป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อความสามารถในการผ่อนบ้านของผู้อยู่อาศัยในเรือนแพ ข้อเสนอแนะ 1) รูปแบบและวิธีการก่อสร้างบ้านของโครงการ ควรมีทางเลือกอื่นให้ผู้อยู่อาศัยในเรือนแพเลือกหรือมีส่วนร่วม โดยมีหน่วยงานของโครงการควบคุมมาตรฐานและความเป็นระเบียบของรูปแบบและการก่อสร้างบ้าน 2)ราคาค่าก่อสร้างบ้าน ราคาค่าผ่อนบ้านของโครงการ ควรมีการปรับให้เหมาะสมกับผู้อยู่อาศัยในเรือนแพกลุ่มที่มีรายได้น้อยและไม่สามารถผ่อนบ้านของโครงการในปัจจุบันได้ 3)ควรมีการอธิบายและให้ข้อมูลที่ถูกต้องของโครงการเพื่อให้ชาวชุมชนเรือนแพเข้าใจถึงรุปแบบกระบวนการย้ายชุมชนของโครงการและมีทัศนคติที่ดีต่อโครงการ