การสำรวจหาประสิทธิภาพของสายพันธุ์ต่าง ๆ ของ Bacillus thuringiensis ในการควบคุม หนอนผี้เสื้อกินไขผึ้งขนาดเล็ก Achroia grisella และ หนอนผีเสื้อกินไขผึ้งขนาดใหญ่ Galleria mellonella

Abstract

ผลการทดสอบความเป็นพิษของแบคทีเรีย Bacillus thuringiensis สายพันธุ์ต่างๆต่อหนอนผีเสื้อกินไขผึ้งขนาดเล็ก (Achroia grisella) และหนอนผีเสื้อกินไขผึ้งขนาดใหญ่ (Galleria mellonella) จากจำนวนทั้งหมด 27 สายพันธุ์ ทำการทดลองในห้องปฏิบัติการโดยวิธีการให้หนอนกิน พบแบคทีเรีย Bacillus thuringiensis 3 สายพันธุ์ ที่มีผลต่อผีเสื้อหนอนกินไขผึ้งขนาดเล็กได้แก่ Bacillus thuringiensis dendrolimus, Bacillus thuringiensis kurstaki และ Bacillus thuringiensis entomocidus จากการศึกษาความเป็นพิษ Bacillus thuringiensis แต่ละสายพันธุ์ ในอาหารเทียม พบว่า LC50 (48 ชั่วโมง) เท่ากับ 0.34 และ 1.64% (w/w) ใน Bacillus thuringiensis kurstaki เท่ากับ 0.25 และ 0.65% (w/w) ใน Bacillus thuringiensis entomocidus เท่ากับ 0.45 และ 0.51% (w/w) ใน Bacillus thuringiensis dendrolimus ของหนอนผีเสื้อกินไขผึ้งขนาดเล็กระยะ 1-2 และ 3-4 ตามลำดับและเท่ากับ 1.02 และ 1.29% (w/w) ใน Bacillus thuringiensis kurstaki เท่ากับ 0.17 และ 0.48% (w/w) ใน Bacillus thuringiensis entomocidus และเท่ากับ 0.76 และ 1.13% (w/w) ใน Bacillus thuringiensis dendrolimus dendrolimus ของหนอนผีเสื้อกินไขผึ้งขนาดใหญ่ ระยะ 1-2 และ 3-4 ตามลำดับ และเท่ากับ 9.20 และ 5.38 กรัม/ลิตร ใน Bacillus thuringiensis kurstaki 0.07 และ 0.18 กรัม/ลิตร ใน B. thuringiensis var. entomocidus และ เท่ากับ 3.98 และ 4.54 กรัม/ลิตร ใน Bacillus thuringiensis dendrolimus ของหนอนผีเสื้อกินไขผึ้งขนาดใหญ่ระยะ 1-2 และ 3-4 ตามลำดับ การทดสอบความเป็นพิษที่ทดลองในรวงผึ้งพบว่า ค่า LC 50(48 ชั่วโมง) เท่ากับ 2.72 และ 11.51 กรัม/ลิตร ใน Bacillus thuringiensis kurstaki เท่ากับ 0.11 และ 0.86 กรัม/ลิตร ใน Bacillus thuringiensis entomocidus และเท่ากับ 0.004 และ 0.28 กรัม/ลิตร ใน Bacillus thuringiensis dendrolimus ของหนอนผีเสื้อกินไขผึ้งขนาดเล็กระยะ 1-2 และ 3-4 ตามลำดับ และเท่ากับ 9.20 และ 5.38 กรัม/ลิตร ใน Bacillus thuringiensis kurstaki 0.07 และ 0.18 กรัม/ลิตร ใน B.thuringiensis var.entomocidus และ เท่ากับ 3.98 และ 4.54 กรัม/ลิตร ใน Bacillus thuringiensis dendrolimus ของหนอนผีเสื้อกินไขผึ้งขนาดใหญ่ระยะ 1-2 และ 3-4 ตามลำดับ การเจริญเติมโตเป็นตัวเต็มวัยของหนอนผีเสื้อกินไขผึ้ง พบว่าหนอนผีเสื้อไม่สามารถเจริญเติบโตเป็นตัวเต็มวัยที่ความเข้มข้น 0.3 % Bacillus thuringiensis entomocidus และ Bacillus thuringiensis dendrolimus และที่ความเข้มข้น 0.4 % ใน Bacillus thuringiensis kurstaki ของหนอนผีเสื้อกินไขผึ้งขนาดเล็กระยะ 1-2 และที่ความเข้มข้น 0.4% ใน Bacillus thuringiensis dendrolimus และ Bacillus thuringiensis kurstaki และที่ความเข้มข้น 0.1% ใน Bacillus thuringiensis entomocidus ของหนอนผีเสื้อกินไขผึ้งขนาดใหญ่ระยะ 1-2 การทดสอบต่อหนอนของผึ้งโพรง Apis cerana อายุ 3 วัน ที่ความเข้มข้น 10% โดยพบว่าไม่มีอัตราการตายที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญต่อกลุ่มควบคุมที่ระยะเวลา 24,48 และ 72 ชั่วโมง