การเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัยริมคลองภายหลังการก่อสร้างคันกั้นน้ำเขตตลิ่งชัน

Abstract

จากปัญหาน้ำท่วมเมื่อปี พ.ศ.2538 และ 2539 ทำให้ประชาชนบริเวณพื้นที่กรุงเทพมหานคร ด้านฝั่งธนบุรีโดยเฉพาะเขตตลิ่งชันไต้รับความเดือดร้อน จึงมีการก่อสร้างแนวคันกั้นนาคอนกรีตเสริมเหล็กริมคลองบางกอกน้อยและคลองเชื่อมอื่น ๆ การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัยและสภาพการอยู่อาศัยภายหลังการก่อสร้างคันกั้นน้ำในเขตตลิ่งชัน จากการศึกษาพบว่าหลังจากการก่อสร้างคันกั้นน้ำเกิดการเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัยริมคลองทำให้ไม่มีบันไดขึ้น-ลงโดยตรงและไม่สามารถจอดเรือใต้ที่อยู่อาศัยแบบเดิมได้ ตัวคันกั้นน้ำยังบดบังมุมมองทั้งจากภายในสู่ภายนอกและจากภายนอกสู่ภายใน การถมดินหลังกำแพงกันดินเพื่อกันน้ำรั่วซึม ทำให้น้ำขังบริเวณพื้นที่ลุ่มตํ่าด้านหลังคันกั้นน้ำ จนเกิดปัญหาน้ำเน่าเสีย ส่งผลต่อการอุปโภค การถมดินบริเวณริมคลองกลายเป็นทางเดินหน้าบ้าน นำมาซึ่งปีญหาความปลอดภัยจนต้องสร้างรั้วปิดกันทางเดินเป็นระยะ จากการศึกษายังพบว่าคันกั้นน้ำทำให้เกิดปัญหาที่จะต้องดีดตัวบ้านให้สูงขึ้นเพื่อให้มุมมองดีขึ้น และยังนำไปสู่การถมดินทั่วพื้นที่ริมคลองและมีการใช้ประโยชน์ได้มากขึ้น คันกั้นน้ำที่สร้างยังทำให้แนวเขตคลองและที่ดินชัดเจนกว่าเดิม การก่อสร้างและต่อเดิมอาคารริมคลองจึงทำได้ง่ายขึ้น สำหรับการเปลี่ยนแปลงสภาพการอยู่อาศัยจากการก่อสร้างคันกั้นน้ำไม่มีผลมากนัก ยก เว้นในส่วนการติดต่อทางนำที่ลดลง ซึ่งจากการศึกษาพบว่าคันกั้นน้ำมีส่วนทำให้การติดต่อทางน้ำลดลงบ้างแต่ก็เป็นไปตามสภาพปัจจุบันที่การติดต่อทางน้ำของที่อยู่อาศัยริมคลองลดลง เนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงระบบการสัญจรและสภาพสังคมริมน้ำที่เกิดขึ้นก่อนการก่อสร้างคันกั้นน้ำอยู่แล้ว จากการศึกษาครั้งนี้มีข้อเสนอแนะเพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน คือ ควรจัดให้มีระบบระบายน้ำ เพื่อแก้ปีญหานี้าท่วมขังเน่าเสียและการก่อสร้างบันไดขึ้น-ลงให้มีเพิ่มมากขึ้น